توضیحات
اگر یک گیاه با نیاز به نگهداری اندک و رشد آسان میخواهید، باید بگوییم که درست انتخاب کردهاید! گل زنبق نور کامل خورشید را دوست دارد، اما میتواند سایه جزئی را نیز تحمل کند. زنبق گلی بسیار زیباست که به طور شگفتانگیز میتوانیم تمام رنگهای رنگینکمان را در آن پیدا کنیم.
زنبق زیبای پیازدار زادگاهش قفقاز و نواحی شمالی ایران است. گیاهیست دارای طبع گرم و خشک دارای گلهایی بسیار ظریف و نسبتاً معطر است که به صورت منفرد در نوک ساقه کوتاه این گیاه می روید.
زنبق گیاهی چند ساله با گل های درشت و معطر است .
این گیاه چند ساله، ریزومهای منشعب مقاوم یا پیازدار را شامل میشود. ساقه بدون انشعاب یا دارای انشعابات کوتاه است. گلها ۲ جنسه، بزرگ و زیبا است ولی به دلیل عمر کم زود پژمرده شده و می افتد.
همانطور که میدانید زنبقها به صورت “پیازدار”، “ریزومدار” و “غدهدار” تقسیم بندی میشوند.. از ریزومدارها برای کاشت در باغچه و حاشیهکاری استفاده میشود، در حالیکه از انواع پیازدارها به عنوان کاشت برای استفاده به عنوان شاخه بریده و همچنین کاشت در گلدان و باغچه استفاده میشود.
نکته: اگر زنبق را در گلدان کاشته اید آن را در فضاى باز نگهدارى کنید.
زمان کاشت پیازگل زنبق
زنبقها نیز مانند بیشترگیاهان پیازی دوره زندگی و رشدشان از پاییز شروع میشود، یعنی در ابتدای پاییز کاشته میشوند، در طول پاییز و زمستان فعل و انفعالات هورمونی و شیمایی درونشان انجام میشود، ریشهها گسترده میشوند و در نزدیکی بهار جوانهها سبز شده و اواسط بهار به گل مینشینند. زنبقهای پیازی عرضه شده را میتوان تا نزدیکی اوایل بهار کشت کرد.
نکته : پیازها را در عمق ۷ الی ۱۰ سانتیمتری و به فاصله ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر از یکدیگر کشت کنید.
عمق کاشت پیاز زنبق
زنبقهای پیازی: اگر در باغچه بکارید، عمق کاشت دو تا سه برابر ارتفاع پیاز باشد. (حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر) ولی اگر در گلدان میکارید نوک پیاز یک سانتیمتر زیر خاک باشد.
زنبقهای ریزوم دار: معمولا ریزوم را زیر سطح خاک و در نزدیکی سطح میکارند.
نکته:پیازها از هم دیگر ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر فاصله داشته باشند.
شرایط محیطی مناسب برای رشد گل زنبق
نیاز نوری
زنبق ها به آفتاب کامل یا نیمه کامل نیاز دارند در هنگام رشد علفی و سبزینه ای نور نسبی و در دوران گلدهی به نور کامل نیاز دارد،. بنابراین در گلخانه سوسن حد اکثر نور باید فراهم شود.اگردر گلدان کاشته شوند، میباید گلدان را پشت پنجره نورگیر یا در گلخانه قرار دهیم، زنبق روز های بلند گیاه بلند تر و درشت تر می شود .
دما
زنبق ها کاملا به سرما مقاومند. نیاز سرمایی در گونههای ریزومدار به مقدار بیشتری نسبت به زنبقهای پیازدار وجود دارد. و زنبقهای پیازدار میتوان گفت نیاز سرمایی قابل توجهی ندارند.
خاک
زنبق معمولاً در خاکهای خنثی یا قلیایی و سبک و قابل نفوذ رشد می نماید.
ترکیبی از خاک باغچه خوب + مقداری شن و ماسه + مواد آلی زیاد (کومپوستهایی مانند ورمیکومپوست یا کود حیوانی کاملا پوسیده یا برگ درختان جنگلی پوسیده) که دارای رطوبت کافی باشد.
آبیاری
پس از کاشت، گلدان را آبیاری، سپس برنامه آبیاری را برای مرطوب نگهداشتن خاک، هفتگی کنید. در دوران گلدهی ۲ الی ۳ بار در هفته کافی است. آبیاری باید بعد از خشک شدن سطح گلدان انجام شود، آبیاری خیلی زیاد مضر است و آبیاری کم نیز خوب نیست.
زمان گلدهی
اواسط بهار تا اوایل تابستان.
میزان رشد
۲۰ تا ۵۰cm
تکثیر پیاز زنبق
ابتدا زمین را آبیارى کنید تا ساقه هاى زیرزمینى به آسانى از خاک خارج شوند. سپس غده ها را از خاک بیرون آورده به چند قسمت تقسیم کنید. هر یک از این غده ها را در گودالى به عمق هشت سانتى متر و به فاصله ده سانتىمتر از یکدیگر بکارید. روى غده ها را با خاک نرم و برگهاى خشک بپوشانید. بعد از کاشت غده ها باغچه را آبیارى کنید. زنبق گونه ای است پیازدار است که به روش جنسی (از طریق بذر) و غیر جنسی ( از طریق پیاز) تکثیر پیدا میکند. تکثیر زنبق معمولاً همچنین با استفاده از ریزوم صورت میگیرد.
آفات و بیماری زنبق
۱- پوسیدگی ریشه:
در اثر قارچ ریزوکتونیا و پیتیوم در شرایط رطوبت بالای خاک ایجاد می شود. در صورتی که خاک از آب اشباع باشد، درآوردن خاک از گلدان به نحوی که ریشه ها تکان نخورند و دوباره گلدان کردن آنها باعث می شود هوای بیشتری در اختیار ریشه ها قرار گیرد.
۲- شته:
مهمترین آفت سوسن است که به بخش انتهایی برگ ها حمله می کند. گاهی باعث ترک خوردن و از هم پاشیدن جوانه گل می شود.
خواص دارویی زنبق
▪ امروزه برای سم زدایی بدن و افزایش ادرار مورد استفاده قرار می گیرد.
▪ ضماد تهیه شده از آن با ریشه آسیاب شده زنبق و آب برای درمان ناراحتی های پوستی، زخم و دردهای روماتیسم به کار برده می شود.
▪ ضماد گرم برگ های تازه زنبق نیز برای رفع تومور و خستگی موثر است.