گل لاله

توضیحات

گل لاله از تیرهٔ سوسنیان است که در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ گونه دارد. ۱۹ گونه از گونه‌های لاله در ایران گزارش شده‌است. از لحاظ گیاه‌شناسی لاله به دو گروه بزرگ پرورشی و خودرو تقسیم می‌شود. لاله‌های پرورشی دارای گل‌های بزرگ، جام گل بزرگ‌تر و تنوع رنگی بیشتری نسبت به گل‌های خودرو هستند.

دسته بندی مختلف گل لاله بر اساس دوران گلریزان (به گل نشستن)

۱- لاله های پیش رس: ساده‌ی پیش رس (زودرس) ، پُرپَر پیش رس

۲- لاله های نیمه پیش رس: که در وسط فصل به گل می نشینند :

 لاله های مندلی، لاله های پیروزی (تریومف) ، لاله های داروینی دورگه، لاله های داروینی ،‌لاله های دارای گلهای سوسن وار، لاله های کلبه ای (ساده، دیررس) ،‌لاله های رامراند،‌لاله های پر طوطی وار، لاله های دارای گلهایی همانند گل صدتومانی (پرپر، دیررس)

۳- لاله های صحرایی :

دروگه های T.greigii , T.fosteriana , T.kaufmaniana .

برگ

برگ در لاله ها به دو صورت برگهای بلند و ظریف با کناره های تقریباً موازی و غالباً پیچ خورده در حول محور میانی و یا به صورت برگهای صاف با نوک کشیده مشاهده می شود. حاشیه برگها بدون پرز یا پرز دار و در برخی از گونه ها در حاشیه برگها نوار قرمز رنگی دیده میشود.

برگهای گیاه معمولاً تا حدودی دراز است و بر سطح خاک گسترده می شود و نوعی روزت، بوجود می آورد و این قسمت در بسیاری از گونه های وحشی پایه گیاه را حفاظت می نماید. اغلب اوقات حاشیه های آنها بسیار پیچ خورده است. پاره ای از آنها دارای حواشی سرخ فام هستند یا رگه هایی به رنگ قهوه ای مایل به سرخ روی آنها مشاهده می شود. پاره ای دیگر که کوچکترند، گل را در صعود خویش به سوی خورشید و در طول ساقه ای ساده یا منشعب ونسبتاً صاف و کشیده همراهی می نمایند.

گل

قطعات گل به صورت یک در میان شامل دو ردیف قطعات گلپوش، دو ردیف پرچم و یک ردیف برچه قرار دارند. گل غالباً بزرگ، منفرد و بر روی دمگل صافی قرار گرفته (گونه هایی نیز با دو یا چند گل بر روی دمگل های ظریف و نازک مشاهده می شود. ). غنچه سبز که بهنگام باز شدن گل تغییر رنگ می یابد . شکل و اندازه قطعات گلپوش بسیار متغیر است، قطعات خارجی گلپوش در اکثر گونه ها بلند تر و نوک کشیده تری دارند و غالباً به سمت عقب بر می گردند، هم چنین غالباً ضخیم تر (بخصوص در ناحیه ناخنک) از قطعات داخلی هستند. در سطح پشتی قطعات داخلی گل پوش رگه میانی با یک یا سه خط موازی مشخص می گردد و رنگ این قطعات نیز در سطح پشتی درخشان تر و شفاف تر از سطح درونی است. رنگ قطعات داخلی و خارجی در سطح درونی یک رنگ شبیه به یکدیگر ولی لکه قاعده قطعات در سطح داخلی معمولاً مشخص و پررنگ تر با حاشیه مشخص یا بدون حاشیه است، در صورتی که در سطح بیرونی لکه بصورت هاله ای کم رنگ و نامشخص مشاهده می گردد. اشکال لکه قاعده قطعات گلپوش نیز در گونه ها بسیار متغیر است.

مشاهدات نشان میدهد که در بعضی انواع لاله بین شکل گل و شکل پیاز آن رابطه ای وجود دارد، یعنی در انواعی که گل فنجانی شکل است پیاز نیز کروی است و یا در مواردی که گل تخم مرغی است پیاز مخروطی و یا مخروطی کشیده است.

گل لاله از سه گلبرگ و سه کاسبرگ که تا حدودی یکدیگر را می پوشانند تشکیل شده است. هم درون و هم بیرون گل کاملاً رنگین است و در میان گل لکه ای دیده می شود که بسیار زیبا است و چشم گل نامیده می شود و تمام زیبایی گل لاله مربوط به این قسمت است. تخمدان سه خانه ای در درون گل قرار گرفته که به کلاله ای سه شاخه به رنگهای گوناگون ختم می شود پیرامون مادگی را نیز شش پرچم دارای رنگهای متنوع فرا گرفته است.

برای نگهداری و تکثیر باید این موارد را در نظر داشت

دما

گل لاله نسبت به سرما مقاوم است. دمای ایده‌آل برای ریشه‌دهی ۹ درجه و برای رشد ۱۸-۱۵ درجه سانتیگراد است. پیازهای فورسه شده نباید در محیط خیلی گرم نگهداری شوند، گرما باعث عدم تشکیل گل می‌شود. بهتر است در یک مکان خنک نگهداری شوند.

رطوبت

معمولا نیازی به رطوبت هوا ندارد.

مکان

این گیاه به مکانی آفتابی، دور از باد، و خاک حاصلخیز با زهکش خوب دارای در حدود ۵۰ درصد ماسه و غنی از گیاخاک نیاز دارد. در طی دورهٔ ریشه‌دهی، تاریکی کامل و از زمان ظاهر شدن جوانهٔ گل، نور زیاد لازم‌است. پس از باز شدن گل‌ها می‌توان در داخل منزل در هر محلی قرار داد.

آبیاری و تغذیه

در محیط داخل آبیاری متوسط کافی است. اگر پیاز‌ها را برای سال آینده دوباره استفاده شود لازم است در زمان رویش در بهار با استفاده از کود عمومی تغذیه صورت گیرد.

تکثیر

گل لاله از دو طریق کاشت بذر که تا به گل نشستن آن در حدود ۵ سال زمان لازم است و در آوردن پیاز بوته اصلی از خاک و جدا کردن پیازچه‌های نوچه اطراف پیاز مادری تکثیر و ازدیاد می‌شوند. برای ایجاد ارقام جدید و تازهٔ لاله از روش کاشت بذر استفاده می‌شود. در نواحی خیلی سرد و مرطوب پیازهای لاله باید از خاک بیرون آورده شده و جهت کاشت دوباره در پاییز در انبار نگهداری شوند. زمان مناسب برای کاشت پیاز لاله در اواسط پاییز است. محل کاشت باید در معرض نور و با آبیاری خوب باشد. زیر درختان برگریز که نصف روز سایه‌است، به خوبی رشد می‌کند. خاک مناسب برای کاشت خاک‌های شنی و رسی به همراه کمپوست است، کمپوست باعث نرم شدن خاک می‌شود.
فاصلهٔ کاشت پیاز از سطح خاک به اندازهٔ دو برابر قطر پیاز و فاصلهٔ پیاز‌ها از یکدیگر به اندازهٔ سه برابر قطر پیاز است. از نظر زیبایی، کاشت پیاز‌ها با شکل‌ها و رنگ‌های متفاوت، در کنار یکدیگر توصیه نمی‌شود و بهتر است پیازهای هم نوع و هم‌رنگ در کنار یکدیگر کاشته شوند. کشت آبی (کاشت در آب) که معمولا برای کاشت گل سنبل و گل زعفران استفاده می‌شود، در کاشت برخی از انواع کوتاه قد لاله نیز بکار می‌رود. در کشت آبی پیاز در داخل اسفنج طوری قرار می‌گیرد که تنها قسمت انتهایی پیاز در داخل آب باشد.

لاله شاخه بریده

می توانید از همه انواع لاله های دارای ساقه دراز و محکم برای این منظور سود جویید. همواره به یاد داشته باشید که باید شاخه گل را به گونه ای قطع کنید که هر چه ممکن است دُمگل بلندتر باشد و افزون بر این گل لاله را باید در حالت غنچه از شاخه جدا نمایند. بدین شکل شما ملاحظه خواهید کرد که غنچه به آرامی در دمای اطاق می شکفد و رایحه ای دلاویز و غیر منتظره در آنجا پخش می کند. این رایحه از آن جهت دور از انتظار است که در هوای آزاد خیلی بندرت ممکن است به مشام برسد. گلی که به شکل باز چیده شود کمتر در گلدان آب دوام خواهد آورد و کمتر می تواند تغییرات محیط را تحمل نماید.